Werken gericht op 'harmonisch genot'
Als gevolg van de publicatie van L’Estro Armonico in 1711 stond Antonio Vivaldi als een glinsterende ster aan het firmament van de orkestmuziek. Deze collectie bevatte twaalf concerto’s voor orkest en van één tot vier violen in wisselende opstellingen. Zoals de titel aangeeft, streefden deze werken naar ‘harmonisch genot’. Vivaldi wierp zijn unieke waaier aan verleidelijke technieken in de strijd: meeslepende ritornelli, sprankelende melodieën, virtuoze dialogen tussen de solist(en) en het orkest, en een weergaloze ritmische verve. Drie eeuwen later weerklinkt dit motorische ritme nog steeds in het Triple Quartet van de minimalist Steve Reich. Net als Vivaldi’s concerti is Reichs compositie voor drie strijkkwartetten direct toegankelijk voor de luisteraar, maar voor de musici is het een lastige opgave. Ook Ligeti’s Ramifications is geschreven voor twaalf strijkinstrumenten, waarvan de helft een kwart toon lager gestemd is. Het resultaat is een heel ander soort harmonische betovering: een wereld van klank die schijnbaar amorf en onstemd is, maar een fascinerende aantrekkingskracht heeft.