Monteverdi als kosmopolitische trendsetter
In 1599 reisde de ambitieuze componist en musicus Claudio Monteverdi (1567-1643) door Vlaanderen in het gevolg van zijn werkgever Vincenzo Gonzaga, de hertog van Mantua. Naar eigen zeggen maakte hij in die tijd kennis met de ‘canto alla francese’ en componeerde hij de Scherzi musicali, die vervolgens in 1607 door zijn broer Giulio Cesare Monteverdi werden uitgegeven.
De homofonie van het deel, de afwisseling van solo en zang, de invoeging van instrumentale ritornellen vormden een verrijkende vernieuwing voor de Italiaanse vocale muziek van die tijd. We komen de ‘canto alla francese’ later weer tegen in Confitebor Tibi Domine (Selva morale), evenals de verwante Dolcissimo uscignolo en Chi vol haver felice e lieto il core (8e Madrigaalboek).
Monteverdi als meester en bewaarder van de traditionele stile antico
Monteverdi was natuurlijk al vroeg vertrouwd met de werken van de Franco-Vlaamse meesters, aangezien enkele van de meest vooraanstaande vertegenwoordigers van deze stijl, zoals Josquin Desprez, Adrian Willaert, Jacobus Arcadelt, Cipriano de Rore en Orlando di Lasso, in Italië werkten. In 1610, het jaar van de publicatie van de Mariavespers, publiceerde Monteverdi ook zijn Missa In illo tempore, waarin hij verschillende motieven gebruikte uit het gelijknamige motet van Nicolas Gombert (1495-1560).
Monteverdi als baanbrekend vernieuwer
Giaches de Wert (1535-1596), geboren in Gent en kapelmeester aan het hof van Mantua van 1565 tot 1592, speelde een niet te verwaarlozen rol in Monteverdi’s ontwikkeling van een nieuwe seconda prattica waarin de strikte regels van het contrapunt werden doorbroken en extreme dissonantie en gedurfde chromatiek werden toegestaan in dienst van de tekstinterpretatie. Zowel de Wert als Monteverdi zetten bijvoorbeeld Giovanni Battista Guarini’s Cruda Amarilli en Ah, dolente partita op muziek. Monteverdi transponeert het madrigaal naar een nieuwe tijd in de loop van de acht boeken van zijn oeuvre. Van vijfstemmige a capella zang tot instrumentaal begeleide operascènes.
Met Monteverdi op pad nodigen B’Rock Orchestra & Vocal Consort het publiek uit om Claudio Monteverdi te volgen op zijn reis van Mantua naar Spa, van de traditionele polyfone stijl van de oude meesters naar de bijna onbeperkte vrijheid van de seconda prattica, van de uitlopers van de Renaissance naar een nog ongerepte nieuwe wereld van de ontluikende Barok.
Download het promopack hier.
De première van deze productie werd gerealiseerd met de steun van de Tax Shelter maatregel van de Belgische Federale Overheid via Flanders Tax Shelter.
